శోభనాచల: నాటి బ్రిటిష్ వారి దుబాసీ ‘కావలి వెంకట బొఱ్ఱయ్య’

Thursday, December 14, 2017

నాటి బ్రిటిష్ వారి దుబాసీ ‘కావలి వెంకట బొఱ్ఱయ్య’

నాటి బ్రిటిష్ ప్రభుత్వ పరిపాలనలో మనదేశంలో మొదటి సర్వేయర్ జనరలుగా పనిచేసిన ప్రముఖ వ్యక్తి కల్నల్ మెకంజీ (1754 – 1821). బ్రిటిష్ వారికింద పనిచేసేవారిని దుబాసీగా వ్యవహరించేవారు. మెకంజీ కింద ముగ్గురు సోదరులు పనిచేశారు. వారిని కావలి సోదరులు అనేవారు. వారిలో ప్రముఖులు కావలి బొఱ్ఱయ్య గారు (1776- 1803), మిగతా సోదరుల పేర్లు వెంకట రామస్వామి, వెంకట లక్ష్మయ్య. మెకంజీతో పాటు ముగ్గురు వ్యక్తులు ఉన్న 1816 నాటి తైలవర్ణ చిత్రము ఒకటి అంతర్జాలంలో విశేషమైన ప్రాచుర్యం పొందింది. ఆ ముగ్గురు వ్యక్తులు కావలి సోదరులని కొంతమంది పేర్కొనటం జరిగింది. ఆ చిత్రం కింద పోస్ట్ చెయ్యటం జరిగింది. దాంట్లో ఉన్నది కావలి వెంకట లక్ష్మయ్య మాత్రమే, మిగతా ఇద్దరు వేరేవారు.

Source: http://blogs.bl.uk/asian-and-african/2017/08/colin-mackenzie-collector-extraordinare-.html#

Source: http://www.bl.uk/eblj/1991articles/pdf/article10.pdf?_ga=2.7248818.1078764670.1513233433-1588881989.1513233433

విశేషం ఏమిటంటే ఈ చిత్రం జూన్ 1834 నాటి “The Saturday Magazine” ముఖచిత్రంగా ప్రచురించారు.

Source: http://berghahnbooks.com/downloads/intros/WolffhardtUnearthing_intro.pdf

విషయానికి వస్తే కావలి వెంకట రామస్వామి గారు “Biographical Sketches Of Dekkan Poets” అన్న పుస్తకం ఒకటి ఆంగ్లంలో రాశారు. 1829నాటి ప్రచురణ ఒకటి అంతర్జాలంలో లభిస్తోంది. దాంట్లో వారి సోదరుడు కావలి బొఱ్ఱయ్య గురించి కూడా రాశారు.

దాని అనువాదం ఒకటి 1937 నాటి ఆంధ్రభూమిలో ప్రచురించారు. ఆ వ్యాసం ఇప్పుడు చూద్దాము. బొఱ్ఱయ్యగారు మెకంజీ కలిసిపనిచేసింది ఏడు సంవత్సరాలే. కానీ ఆ కొద్దికాలంలో వారు సల్పినకృషి విశేషమైనది. వారు 26ఏళ్లకే చనిపోయారు. ఈ వివరాలన్నీ ఈ వ్యాసంలో లభిస్తాయి.

వెంకట రామస్వామి గారు ఆంగ్లంలో రాసిన మరొక పుస్తకం “Viswaguna Darsana”, 1825 నాటి ఈ ప్రతి గూడా అంతర్జాలలో లభిస్తోంది.

మెకంజీ తన హయాములో దక్షిణ భారతదేశంలో విశేషమైన వస్తుసంపద సేకరించారు. వీటిల్లో పుస్తకాలు, తాళపత్ర గ్రంధాలు, శిల్పాలు, నాణేలు, చిత్రాలు, మ్యాపులు, సర్వే రిపోర్టులు అనేకానేకాలు ఉన్నాయి. వీరు కలకత్తాకు బదిలీ అయినప్పుడు వీటిని ఒడలో మద్రాసు నుంచి కలకత్తా తరలించారుట. ఆయన మరణానంతరం వాటిని బ్రిటిష్ మ్యూజియంకు తరలించారుట. మెకంజీ సేకరణ మొత్తానికి ఒక కేటలాగు తయారు చేశారు. దీని తయారీలో వెంకట లక్ష్మయ్య గారు సహకరించారుట. 661 పుటలు ఉన్న ఈ కేటలాగు కూడా అంతర్జాలంలో లభిస్తోంది. దీన్ని చూస్తే ఎంత సంపద కొల్లగొట్టుకు పోయారో అర్థం అవుతుంది.